“Έκρηξη” της επιχειρηματικότητας εν μέσω πανδημίας

Της Maneet Ahuja

Στη γκρι τσιμεντένια αίθουσα αναμονής της Firebrand Collective -ενός γυναικείου συνεργατικού χώρου εργασίας στη βιομηχανική περιοχή Γουέστ Μπότομς του Κάνσας Σίτι- η Jackie Nguyen φτιάχνει καφέδες λάτε με κάρδαμο και λίτσι στο κινητό καφέ της. Ένα κολοσσιαίο κεφάλι δράκου καλύπτει το κατάστημά της, το Cafe Cà Phê, ζωγραφισμένο με έντονο κίτρινο και κόκκινο, τα χρώματα της σημαίας του Νότιου Βιετνάμ, με παύλες έντονου μπλε, νύξη στη γαλλική επιρροή στη διατροφική κουλτούρα της χώρας. “Και φυσικά, είναι τα χρώματα του Κάνσας Σίτι”, λέει η 32χρονη Nguyen, “όπως επίσης και τα χρώματα των ηγετών και των βασιλέων”.

Το Cafe Cà Phê σερβίρει παγωμένο καφέ “Hella Good Lattes” και “Saigon” σε περίπου 200 πελάτες την ημέρα. Τα μηνιαία έσοδά του κυμαίνονται σε περίπου 30.000 δολάρια. “Ήταν ένα τρελό, καταπληκτικό ταξίδι”, λέει η Nguyen, για την πρώτη της επιχειρηματική προσπάθεια. “Η μόνη δουλειά που ήξερα πριν ήταν η σόου μπιζ”, λέει.

Μέχρι πριν από έναν χρόνο και κάτι, η Nguyen εργαζόταν ως ηθοποιός, έχοντας διανύσει ήδη δύο δεκαετίες στο μουσικό θέατρο. Πριν από την πανδημία, είχε εισόδημα 90.000 δολαρίων ετησίως από τη συμμετοχή της στην περιοδεία του έργου “Miss Saigon”. Στις 15 Μαρτίου 2020, έκανε την τελευταία εμφάνισή της, στο Φορτ Μάγιερς, στη Φλόριντα. Την επομένη, τα φώτα έσβησαν στο Μπρόντγουεϊ. “Δεν είχα σπίτι, αυτοκίνητο ούτε ιδιαίτερες οικονομίες”, λέει η Nguyen.

“Έκρηξη” της επιχειρηματικότητας εν μέσω πανδημίας
Μετακόμισε στο Κάνσας Σίτι από το Λονγκ Άιλαντ Σίτι του Κουίνς και επένδυσε στο επιχειρηματικό της εγχείρημα 10.000 δολάρια από τις λιγοστές αποταμιεύσεις της και άλλα 13.000 δολάρια που συγκέντρωσε μέσω της πλατφόρμας crowdfunding Kickstarter (βοήθησε φυσικά και το γεγονός ότι είχε 4.000 ακολούθους στο Instagram). Και δεν σκοπεύει να επιστρέψει στο Μπρόντγουεϊ. “Ως ηθοποιός, η καριέρα μου βρισκόταν πάντα στο έλεος κάποιου άλλου”, λέει. “Τώρα αποφασίζω εγώ για τα πάντα και πρέπει να είμαι σίγουρη για κάθε απόφαση”, προσθέτει.

Η Nguyen είναι μία από τους πλέον των 4 εκατομμυρίων Αμερικανών που μετέχουν στην πρόσφατη, άνευ προηγουμένου έκρηξη επιχειρηματικότητας που βιώνει η χώρα. Η υψηλή ανεργία -σε επίπεδο ανάλογο με αυτό που καταγράφηκε κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης (1929), η μόνιμη αλλαγή όσον αφορά τον χώρο που ζούμε και εργαζόμαστε, η πρόσβαση σε νέες πηγές χρηματοδότησης μέσω των fintech εταιρειών, η φθηνή τεχνολογία και φυσικά η αποφασιστικότητα, ώθησαν τους Αμερικανούς να “ποντάρουν” στους εαυτούς τους και να ιδρύσουν τις δικές τους εταιρείες, σε ρυθμό πρωτόγνωρο.

Κάθε ύφεση “σπέρνει” μια νέα “φουρνιά” νεοφυών επιχειρήσεων. Άλλωστε, όπως λέει και το ρητό, “η ανάγκη τέχνας κατεργάζεται”. Όμως αυτή τη φορά είναι διαφορετικά. Όπως ακριβώς και με την ύφεση που προκάλεσε η πανδημία του κορονοϊού, το μέγεθος και η ταχύτητα που πρόσφατου κύματος νεοφυούς επιχειρηματικότητας είναι πρωτόγνωρο, όπως θα είναι και ο αντίκτυπός του στην εικόνα της μικρής επιχειρηματικότητας στην Αμερική.

Το 2020, περισσότεροι από 4,3 εκατομμύρια άνθρωποι υπέβαλαν αίτηση έναρξης επιχειρηματικής δραστηριότητας, σύμφωνα με τα στοιχεία της στατικής υπηρεσίας των ΗΠΑ. Πρόκειται για 840.000 περισσότερες αιτήσεις σε σχέση με το 2019 – ήτοι για αύξηση 25%. Ποσοστό σημαντικά αυξημένο σε σχέση με την εποχή της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, όταν είχε καταγραφεί αύξηση των αιτήσεων έναρξης δραστηριότητας κατά 8%.

Στα υψηλά ενός αιώνα η ανεργία
Σε λίγους μήνες, η πανδημία εξαφάνισε εκατομμύρια θέσεις εργασίας, εικόνα που είχαν να βιώσουν οι ΗΠΑ από τη Μεγάλη Ύφεση. Εκατομμύρια Αμερικανοί έκτοτε ίδρυσαν δικές τους επιχειρήσεις, από ανάγκη αλλά και λόγω ευκαιρίας.

“Απαιτεί εγρήγορση και προσοχή”, λέει ο John Lettieri, συνιδρυτής και διευθύνων σύμβουλος της Ομάδας Οικονομικής Καινοτομίας, μιας διακομματικής ομάδας σκέψης. “Δεν είναι αυτό που θα περίμεναν οι περισσότεροι στην αρχη της τρέχουσας κρίσης”.

Αυξημένος είναι επίσης και ο αριθμός των νεοφυών επιχειρήσεων που είναι πιθανό να προχωρήσουν σε προσλήψεις. Σύμφωνα με την Υπηρεσία Δημοσίων Εσόδων (IRS) των ΗΠΑ, οι εταιρείες με υψηλές προοπτικές δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας σημείωσαν “άλμα” 15% το 2020. “Κατά τη διάρκεια της χρηματοπιστωτικής κρίσης του 2008, οι νέοι εργοδότες μειώθηκαν σχεδόν κατά 230.000 από τα επίπεδα του προηγούμενου έτους”, σημειώνει ο Lettieri. “Κατά τη διάρκεια της υγειονομικής κρίσης, αυξήθηκε κατά περισσότερο 200.000 – πρόκειται για εντελώς αντίστροφη εικόνα”, προσθέτει.

Η μεγαλύτερη αύξηση, δε, νέων εργοδοτών καταγράφεται πολύ μακριά από τα ακριβά, παραλιακά επιχειρηματικά κέντρα. Συγκεκριμένα, ο “βαθύς νότος” των ΗΠΑ κατέχει τα πρωτεία, με Τζόρτζια, Μισισσίπι, Αλαμπάμα και Λουιζιάνα να εμφανίζουν τριψήφιο ποσοστό αύξησης.

Σε μια προσπάθεια να αναδείξει αυτήν την επερχόμενη, διαφορετική επιχειρηματική γενιά, το Forbes συνέστησε τη λίστα “Next 1000” με ιδρυτές μικρών επιχειρήσεων, που είναι διασκορπισμένοι σε όλη την αμερικανική επικράτεια και έλαβαν λιγότερα από 10 εκατ. δολάρια χρηματοδότηση και έχουν επίσης λιγότερα από 10 εκατ. δολάρια έσοδα. Επιχειρήσεις, δηλαδή, σαν αυτές που αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της οικονομίας, απασχολώντας περισσότερους από 30 εκατομμύρια Αμερικανούς.

Το “κύμα” των νεοφυών επιχειρήσεων συνεχίζεται και το 2021. Τον Φεβρουάριο, καταγράφηκαν 430.000 ενάρξεις νέας επιχειρηματικής δραστηριότητας, αριθμός αυξημένος κατά 40% σε σύγκριση με το αντίστοιχο διάστημα του 2020 – ήτοι τον τελευταίο μήνα πριν το ξέσπασμα της πανδημίας του κορονοϊού που “πάγωσε” την παγκόσμια οικονομία. Με άλλα λόγια, την ώρα που σε όλο τον πλανήτη επανεκκινεί η επιχειρηματική δραστηριότητα, πολλοί νέοι επιχειρηματίες, όπως η Nguyen, δεν κοιτούν πίσω.

Έναν μήνα μετά το παναμερικανικό lockdown, 22 εκατομμύρια θέσεις εργασίας εξαϋλώθηκαν. Η ανεργία άγγιξε το 15% -το δεύτερο υψηλότερο ποσοστό σε διάστημα ενός αιώνα, που ξεπεράστηκε μόνο κατά τη διάρκεια της Μεγάλης Ύφεσης (1929). Το ισχυρότερο πλήγμα δέχθηκαν οι ακμάζουσες και εστιασμένες στην εμπειρία του καταναλωτή δραστηριότητες όπως η εστίαση, το λιανικό εμπόριο, τα ταξίδια, η βιομηχανία του Χόλιγουντ, οι αθλητικές και λοιπές εκδηλώσεις.

Σχεδόν το 40% των θέσεων εργασίας που χάθηκαν ήταν στον κλάδο των ταξιδιών και της φιλοξενίας, με βάση μελέτη της Αμερικανικής Ένωσης Ταξιδίων. Έως τα μέσα Απριλίου του 2020, οι τομείς της εστίασης και του λιανικού εμπορίου είχαν χάσει έκαστος περίπου 2,5 εκατομμύρια θέσεις εργασίας.

Παρότι νέες επιχειρήσεις ξεπηδούν σε όλη τη χώρα, ο νότος ξεχωρίζει. Στο πρώτο τρίμηνο, οι ενάρξεις νεοφυών επιχειρήσεων με προοπτικές δημιουργίας νέων θέσεων εργασίας σύμφωνα με την IRS έχουν αυξηθεί περισσότερο από 80% στην Αλαμπάμα, τη Λουιζιάνα και τη Γεωργία. Στο Μισισίπι κατά 125%.
Αφότου η πανδημία του κορονοϊού τερμάτισε τη θητεία της ως φωτογράφου γάμων, η Jade Adams στράφηκε στο χόμπι της, τα φυτά εσωτερικού χώρου, “συλλέγοντας” περισσότερα από 200 εξωτικά φυτά, όπως σπάνιες αλοκασίες και “ροζ πριγκίπισσες”, ένα είδος φιλόδενδρου. Όταν τα φυτά ουσιαστικά κυρίευσαν το διαμέρισμά της, άρχισε να τα πουλά μέσω Facebook. Τον Ιούλιο του 2020 άνοιξε ένα pop up (προσωρινό) κατάστημα στο Νέξβιλ του Τενεσί, όπου έκανε πωλήσεις 15.000 δολαρίων. Έτσι, τον περασμένο Οκτώβριο, η 23χρονη Adams επένδυσε το σύνολο των αποταμιεύσεών της, ύψους 20.000 δολαρίων, σε ένα φυσικό κατάστημα που ονόμασε Oglewood Avenue. Έκανε απόσβεση μέσα σε λίγες ημέρες. “Η αγορά φυτών εσωτερικού χώρου έχει εκτιναχθεί κατά τη διάρκεια της πανδημίας”, λέει. “Οι περισσότεροι άνθρωποι μένουν κλεισμένοι στο σπίτι και προσπαθούν να φέρουν τη φύση στον χώρο τους”, προσθέτει.

Η Adams, ο οποίος είχε εισόδημα περίπου 48.000 δολαρίων ετησίως ως φωτογράφος γάμου, έχει αποκομίσει 265.000 δολάρια από τον Οκτώβριο μέχρι σήμερα, χάρη στη νέα της δραστηριότητα. Αξιοποιεί το Instagram για να δείξει τα φυτά της αλλά και να δώσει συμβουλές κηπουρικής στους 15.000 ακολούθους της. Τον Ιανουάριο, ανέβασε το βίντεο Houseplants 101 στο Handmade, το κανάλι με τους 630.000 συνδρομητές του HGTV στο YouTube. Δεν σκοπεύει να ξαναπιάσει σύντομα τη φωτογραφική της μηχανή. “Κερδίζω πολλά χρήματα πλέον”, λέει.

Εάν η οικονομική λαίλαπα που προκάλεσε η πανδημία αποτέλεσε το έναυσμα για εκατομμύρια Αμερικανούς να δημιουργήσουν τη δική τους επιχείρηση, η τεχνολογία ήταν το μέσο. Η διευρυμένη πλέον επικοινωνία μέσω βίντεο, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, τα εργαλεία ηλεκτρονικού εμπορίου, το cloud computing και οι ιστότοποι “φτιάξ’ το μόνος σου” κατέστησαν έχουν καταστήσει οικονομικό και εύκολο στον οποιονδήποτε να φτιάξει μια παγκοσμιοποιημένη εταιρεία από το σπίτι του.

“Η οικονομία του διαδικτύου είναι πλέον τόσο διαδεδομένη και τόσο αλληλένδετη με κάθε πτυχή της οικονομίας μας”, λέει ο Lettieri του EIG. “Σήμερα, έχει κανείς τη δυνατότητα να κάνει τόσα πράγματα εξ αποστάσεων που δεν μπορούσε να φανταστεί κανείς πριν από 10 χρόνια”, εξηγεί.

Η Shopify, η εταιρεία λογισμικού των 150 δισ. δολαρίων (σε κεφαλαιοποίηση), η οποία ανοίγει την “πόρτα” των διαδικτυακών πωλήσεων σε μικρές επιχειρήσεις, είδε τα νέα καταστήματα στην πλατφόρμα της να αυξάνονται σχεδόν κατά 80% το 2020. Ο δε γίγαντας των ψηφιακών πληρωμών PayPal κατέγραψε αύξηση 40% σε νέους επιχειρηματικούς λογαριασμούς την ίδια περίοδο. Σύμφωνα με έρευνα της Salesforce, το 70% των νέων επιχειρήσεων είναι είτε τεχνολογικές είτε ψηφιακές από την πρώτη μέρα λειτουργίας τους. Εν τω μεταξύ, ένας αυξανόμενος αριθμός εταιρειών διαδικτυακής χρηματοδότησης παρέχουν σε ακόμη μεγαλύτερο αριθμό νέων επιχειρηματιών πρόσβαση σε ρευστότητα. Το 2020, η αγορά επιχειρηματικών δανείων Lendio σύναψε περισσότερα από 100.000 δάνεια με μικρές επιχειρήσεις που δεν εντάχθηκαν στο ομοσπονδιακό πρόγραμμα στήριξης – καταγράφοντας αύξηση 500% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος.

“Οι νέες τεχνολογίες έχουν εκμηδενίσει τα εμπόδια”, λέει ο Loren Padelford, παγκόσμιος επικεφαλής πωλήσεων και μάρκετινγκ της Shopify. “Μπορεί κανείς να ιδρύσει μια εταιρεία εν μία νυκτί και να ξεκινήσει να πουλά σε παγκόσμια κλίμακα”, σημειώνει.

Το 70% των νέων νεοφυών επιχειρήσεων είναι είτε τεχνολογικές είτε στηρίζονται εξ αρχής στο διαδίκτυο, σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της Salesforce.
Άλλωστε, η τεχνολογία επιτρέπει στους ανθρώπους να εργάζονται από οπουδήποτε. Τον Ιούλιο του 2020, ο Matt Redler, από την Τάμπα της Καλιφόρνια, συνίδρυσε την εταιρεία λογισμικού Panther με στόχο να βοηθήσει επιχειρήσεις να προσλάβουν προγραμματιστές και σχεδιαστές από όλο τον κόσμο. Πριν από την πανδημία, ο 23χρονος Redler, είχε συνεργαστεί με προγραμματιστές από το εξωτερικό προκειμένου να δημιουργήσει έναν ιστότοπο για την εύρεση ιδιωτών σεφ. Η πανδημία του κορονοϊού “έκοψε” την όρεξη του κόσμου για τη συγκεκριμένη υπηρεσία, αλλά ο Redler γρήγορα προσαρμόστηκε στα νέα δεδομένα.

Προέβλεψε ότι η αύξηση της τηλεργασίας θα δημιουργήσει ένα “τσουνάμι” ζήτησης για φθηνό ξένο εργατικό δυναμικό. “Οι εταιρείες που έχουν πρόσβαση σε παγκόσμιες δεξαμενές ταλέντων θα έχουν πολύ περισσότερες πιθανότητες να ξεχωρίσουν την επόμενη δεκαετία”, λέει.

Παρότι, όμως, το ξένο εργατικό δυναμικό είναι πιο οικονομικό από ό,τι οι Αμερικανοί, υπάρχουν αρκετά προβλήματα που πρέπει να ξεπεραστούν, όπως ο “πονοκέφαλος” της μισθοδοσίας και της συμμόρφωσης με τους κανόνες των τρίτων χωρών. Η Panther παρέχει στις αμερικανικές εταιρείες πρόσβαση σε εργαζόμενους του τομέα τεχνολογίας σε 160 χώρες. Το λογισμικό της παρέχει υπηρεσίες ελέγχου βιογραφικών, πρόσληψης και μισθοδοσίας, ενώ ταυτόχρονα συνδράμει τις επιχειρήσεις να εναρμονιστούν με την τοπική νομοθεσία για την εργασία και τη φορολόγηση.

Ο Redler, πρόσφατα, συγκέντρωσε χρηματοδότηση ύψους 4,2 εκατ. δολαρίων από τις Soma Capital, Adapt VC και “άγγελους επενδυτές”, όπως ο Jon Oringer, ο δισεκατομμυριούχος ιδρυτής της Shutterstock, η οποία είναι επίσης πελάτης της Panther. “Ταλέντα υπάρχουν παντού, αλλά δεν ισχύει το ίδιο για τις ευκαιρίες”, σημειώνει ο Redler.

Τα lockdowns που επέφερε η πανδημία απέδειξαν ότι οι περισσότεροι εργαζόμενοι μπορούν να είναι εξίσου παραγωγικοί και εκτός επαγγελματικού χώρου – εκατομμύρια μάλιστα εξ αυτών δεν πρόκειται να επιστρέψουν στα γραφεία τους. Μελέτη που διεξήγαγε τον Μάρτιο το March Harvard Business School διαπίστωσε ότι περισσότερο από το 25% των υπαλλήλων γραφείου ελπίζουν ότι θα συνεχίσουν την τηλεργασία.

Η Maisha Burt ίδρυσε την Workchew, η οποία συγκαταλέγεται στη λίστα του Forbes “Next 1000”, το 2018, με στόχο να μετατρέψει τα ξενοδοχεία, τα μπαρ και τα εστιατόρια σε συνεργατικούς χώρους εργασίας κατά τη διάρκεια των ωρών που συνήθως δεν χρησιμοποιούνται. Η 46χρονη Burt συνέλαβε την ιδέα ενόσω εργαζόταν ως κυβερνητικός σύμβουλος. “Είχα εγκλωβιστεί να δουλεύω από το σπίτ”, λέει. “Χρειαζόμουν έναν χώρο ανάμεσα σε καφέ, που όμως ήταν απρόβλεπτο τι θα συμβεί, και έναν χώρο όπως της WeWork, που ήταν πολύ ακριβός”, προσθέτει.

Προς της πανδημίας, η Burt στόχευε μεμονωμένους “πελάτες”, αλλά στη συνέχεια επιδίωκε συμφωνίες με ολόκληρες εταιρείες που έψαχναν τρόπους να περιορίσουν το κόστος διατήρησης γραφείων – άλλωστε οι εργαζόμενοι είχαν κουραστεί να δουλεύουν σε προσαρμοσμένους χώρους κατ’ οίκον. “Επανεφευρίσκουμε τους κοινόχρηστους χώρους εργασίας, το κόστος τους αλλά και την εικόνα τους”, λέει η Burt. “Στους συνεργάτες μας, αξιοποιούμε χώρους που δεν χρησιμοποιούν και οι οποίοι πλέον τους αποφέρουν έσοδα”, εξηγεί.

Τον Μάρτιο, η Burt συγκέντρωσε χρηματοδότηση 2,5 εκατ. δολαρίων τις Harlem Capital Partners, Techstars Ventures, τον συνιδρυτή της Etsy, Chris Maguire, και την συνιδρύτρια της Kabbage, Kathryn Petralia. Με τα νέα κεφάλαια, η Burt επεκτείνει πλέον τη δραστηριότητα της Workchew σε 17 νέες πόλεις, όπως η Νέα Υόρκη, το Ντιτρόιτ, το Σιάτλ και το Σαν Φρανσίσκο. “Βάζουμε πλώρη ολοταχώς”, λέει.

Και δεν είναι μόνη. Εκατομμύρια Αμερικανοί εγκαταλείπουν τις προηγούμενες καριέρες τους για να ξεκινήσουν νέες επιχειρηματικές δραστηριότητες. Πρόκειται για μια φωτεινή αχτίδα μέσα στην καταστροφή και την τραγωδία που προκάλεσε η κρίση του κορονοϊού. Η δεκαετία του 1930, που ξεκίνησε με το βαρύ πλήγμα της Μεγάλης Ύφεσης, οδήγησε στην έλευση της τηλεόρασης, των αεροπορικών εταιρειών και του κλιματισμού. Ακριβώς όπως η κυβέρνηση Ρούζβελτ παρείχε Κοινωνική Ασφάλιση και ομοσπονδιακή εγγύηση των καταθέσεων, η κυβέρνηση Μπάιντεν προτείνει μια μαζική διεύρυνση των ομοσπονδιακών προγραμμάτων στήριξης της οικονομίας.

Κολοσσοί όπως η Microsoft, η Genentech, η Vanguard και η Home Depot αναδύθηκαν από τη στασιμότητα του 1970. Και καθώς η χρηματοπιστωτική ύφεση του 2008 αποδεκάτισε τον χρηματοπιστωτικό τομέα και την αγορά κατοικίας, οδήγησε στη “γέννηση” των Instagram, Uber, Airbnb, WhatsApp και Slack.

Η πανδημία του κορονοϊού έχει ήδη “γεννήσει” περισσότερες από 4 εκατομμύρια νέες επιχειρήσεις. Για τους ιδρυτές τους, δεν υπάρχει επιστροφή. “Θα μπορούσαμε να δούμε μια αναζωογόνηση της κοινωνίας και της οικονομίας ακριβώς όπως μετά τον Α’ Παγκόσμιο Πόλεμο και την πανδημία της γρίπης του 1918 ακολούθησε η οργιώδης δεκαετία του ’20”, λέει ο Dan Wang, αναπληρωτής καθηγητής διοίκησης επιχειρήσεων στο Πανεπιστήμιο της Κολούμπια. “Δεν είναι υπερβολή να υποθέσουμε ότι θα επέλθει μια έκρηξη νέων ιδεών από αυτές τις νέες επιχειρήσεις”, σημειώνει.

ΠΗΓΗ FORBES

 

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.