Bloomberg: Οι υψηλότερες τιμές είναι ήδη εδώ, είτε τις αποκαλούμε πληθωρισμό είτε όχι

Του Justin Fox

Ακολουθούν τα πλέον σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το τρέχον “κύμα” πληθωρισμού:

-Είναι πολλά πράγματα πιο ακριβά απ’ ό,τι ήταν (και θα μείνουν έτσι);

-Θα συνεχίσουν να αυξάνονται οι τιμές τα επόμενα χρόνια;

Η δεύτερη ερώτηση αποτέλεσε το αντικείμενο μιας φαινομενικά ατελείωτης ροής αναλύσεων και συζήτησης φέτος. Οι τιμές των χρηματοοικονομικών περιουσιακών στοιχείων εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τις προσδοκίες για τον μελλοντικό πληθωρισμό, επομένως είναι λογικά μεγάλου ενδιαφέροντος για τους επενδυτές.

Η αποφυγή ενός πληθωρισμού εκτός ελέγχου είναι βασική δουλειά των κεντρικών τραπεζών, επομένως ενδιαφέρει επίσης τους κεντρικούς τραπεζίτες, τους οικονομολόγους οι οποίοι επιθυμούν να τους επηρεάζουν και τους επενδυτές, οι οποίοι παρακολουθούν κάθε τους κίνηση. Τα επιχειρηματικά και οικονομικά μέσα ενημέρωσης επικοινωνούν με αυτούς τους ανθρώπους και βασίζονται σε αυτούς ως πηγές τους, οπότε αυτό είναι το ερώτημα που κυριαρχεί και στην δική μας κάλυψη των οικονομικών ζητημάτων.

Η σημασία των τρεχουσών τιμών
Πρόκειται για ένα διόλου ασήμαντο ερώτημα και για άτομα εκτός των συγκεκριμένων κύκλων. Η γνώμη ενός εκάστου για το εάν, ας πούμε, οι τιμές των αυτοκινήτων θα συνεχίσουν να αυξάνονται τα επόμενα χρόνια, θα διαμορφώσει τις βραχυπρόθεσμες αποφάσεις του περί αγορών και πωλήσεων.

Ωστόσο, η εντύπωσή μου είναι ότι ο δυνητικός μελλοντικός πληθωρισμός είναι πολύ λιγότερο σημαντικός για τους περισσότερους από εμάς στην καθημερινή μας ζωή από το γεγονός των υψηλότερων τιμών εδώ και τώρα. Τα πράγματα κοστίζουν περισσότερο, κάτι που δημιουργεί δυσκολίες για πολλούς ανθρώπους. Και ενώ αυτό προσελκύει κάποια προσοχή στα μέσα ενημέρωσης, είναι πολύ μικρότερη από εκείνη η οποία αφιερώνεται στο εάν ο πληθωρισμός θα παραμείνει υψηλός και στο μέλλον.

Ας του δώσουμε λοιπόν λίγη προσοχή! Η απάντηση στο ερώτημα του εάν οι τιμές είναι υψηλότερες είναι, φυσικά, “ναι” – 5,4% υψηλότερες απ’ ό,τι πριν από έναν χρόνο για τον Ιούλιο στις ΗΠΑ – και η απάντηση στο αν θα παραμείνουν τόσο ψηλά είναι σχεδόν σίγουρα επίσης “ναι”.

Υπάρχουν ορισμένα καταναλωτικά είδη, τα οποία έχουν ως βάση τους ορισμένα βασικά εμπορεύματα, που κατά καιρούς θα δουν την τιμή τους να μειώνεται ακόμη και ακριβώς όσο έχει αυξηθεί σήμερα. Τα περισσότερα πράγματα στα οποία ξοδεύουμε τα χρήματά μας, ωστόσο, δεν κινούνται έτσι. Ενδεικτικά, δείτε πώς έχουν μετακινηθεί οι δείκτες τιμών καταναλωτή για τη βενζίνη και το ενοίκια από το 2005 στις ΗΠΑ:

Η πορεία των τιμών των καυσίμων και των ενοικίων από τον Ιανουάριο του 2005 έως σήμερα
Η έμφαση στον δομικό πληθωρισμό
Είναι αυτή η αστάθεια των τιμών της ενέργειας η οποία κάνει τους φορείς χάραξης νομισματικής πολιτικής να επικεντρώνονται στα στοιχεία για τον δομικό πληθωρισμό, από τον οποίο αποκλείονται η ενέργεια και τα τρόφιμα. Το σκεπτικό είναι ότι ο δομικός πληθωρισμός είναι μια καλύτερη ένδειξη της πληθωριστικής τάσης και επομένως ένας καλύτερος προγνωστικός δείκτης σχετικά με τον μελλοντικό πληθωρισμό.

Αυτό είναι λογικό, αν και είναι κατανοητό να ενοχλεί τους ανθρώπους κατά τη διάρκεια περιόδων αύξησης των τιμών της ενέργειας ή/και των τροφίμων να βλέπουν όσους έχουν την ευθύνη χάραξης πολιτικής να επικεντρώνονται ακριβώς σε αυτό το μέγεθος.

Αυτή τη στιγμή, ο τρέχων πληθωρισμός και ο δομικός πληθωρισμός δεν απέχουν τόσο πολύ, με τον Δείκτη Τιμών Καταναλωτή (CPI) ο οποίος εξαιρεί τα τρόφιμα και την ενέργεια να εμφανίζεται αυξημένος κατά 4,3% σε ετήσια βάση. Είναι αλήθεια ότι σχεδόν το ένα τρίτο αυτής της αύξησης (αν έχω κάνει σωστά τους σχετικούς υπολογισμούς) οφειλόταν στην εκτοξευμένη τιμή των μεταχειρισμένων αυτοκινήτων, τα οποία γνώρισαν μια αρκετά μοναδική δυναμική προσφοράς και ζήτησης τον τελευταίο χρόνο.

Οι τιμές τους μειώθηκαν ελάχιστα από τον Ιούνιο έως τον Ιούλιο και πιθανότατα θα υποχωρήσουν κάπως τους επόμενους μήνες, όπως και άλλα “βασικά” στοιχεία πληθωρισμού που έχουν επηρεαστεί από ζητήματα αλυσίδας εφοδιασμού τα οποία συνδέονται με την πανδημία.

“Καθώς τα προβλήματα εφοδιασμού έχουν αρχίσει να επιλύονται, ο πληθωρισμός στα διαρκή αγαθά εκτός των αυτοκινήτων έχει πλέον επιβραδυνθεί και πιθανόν να αρχίσει να μειώνεται”, δήλωσε ο πρόεδρος της Federal Reserve Τζέι Πάουελ, στην μεγάλη ομιλία του στο Τζάκσον Χολ την Παρασκευή. “Μοιάζει απίθανο ο πληθωρισμός στα διαρκή αγαθά να συνεχίσει να συμβάλλει σημαντικά με την πάροδο του χρόνου στον συνολικό πληθωρισμό”.

Ο επικεφαλής της Fed σημείωσε επίσης ότι οι τιμές των διαρκών αγαθών είχαν μειωθεί τις τελευταίες δεκαετίες. Ωστόσο, απέφυγε να πει ότι αναμένει οι τιμές να επανέλθουν εκεί όπου βρίσκονταβ πριν από την πανδημία.

Τι διδάσκει η ιστορία
Αυτό στην πραγματικότητα συνέβαινε στο παρελθόν. Υπήρχαν αρκετά μεγάλα πληθωριστικά επεισόδια στις ΗΠΑ πριν από τον 20ό αιώνα, ωστόσο οι τιμές υποχωρούσαν στη συνέχεια και το συνολικό επίπεδο τιμών των ΗΠΑ το 1900 ήταν περίπου ίδιο με το αντίστοιχο του 1776.

Το 1913 το Κογκρέσο δημιούργησε το σύστημα της Federal Reserve. Έκτοτε υπήρξαν δύο σημαντικοί αποπληθωρισμοί, το 1921 και στις αρχές της δεκαετίας του 1930, ωστόσο κανένας δεν επανέφερε τον δείκτη τιμών καταναλωτή πίσω στο επίπεδο του 1900.

Η Μεγάλη Ύφεση επανέφερε τις τιμές στο σημείο στο οποίο βρίσκονταν το 1917 και οι συνέπειες για μια βιομηχανική οικονομία με πολλά επιχειρηματικά και καταναλωτικά χρέη αποδείχθηκαν πολύ άσχημες, όπως εξηγεί ο οικονομολόγος Irving Fisher στο επιβλητικό του άρθρο, το 1933, με τίτλο “Θεωρία χρέους – αποπληθωρισμού των μεγάλων κρίσεων”. Από τότε, οι κεντρικοί τραπεζίτες κάνουν ό,τι μπορούν για να αποφεύγουν τον σημαντικό αποπληθωρισμό.

Η ισορροπία στην οποία έχουν καταλήξει οι κεντρικοί τραπεζίτες φαντάζει αρκετά λογική, αρκεί να μην κάνουν υπερβολικά πολλά λάθη, όπως τη δεκαετία του 1970, όταν ο πληθωρισμός ξέφυγε πραγματικά εκτός ελέγχου.

Αυτό ωστόσο σημαίνει ότι οι περισσότερες από τις φετινές αυξήσεις τιμών είναι πιθανό να παραμείνουν στο διηνεκές. Τα εισοδήματα αυξάνονται επίσης, με τους εργοδότες να αυξάνουν τους μισθούς προκειμένου να καλύψουν το άνοιγμα – ρεκόρ 10,1 εκατομμυρίων θέσεων εργασίας, ενώ οι πληρωμές Κοινωνικής Ασφάλισης του επόμενου έτους είναι πιθανόν να περιλαμβάνουν προσαρμογή επί του κόστους ζωής μιας τάξης άνω του 6% στις ΗΠΑ.

Σε βραχυπρόθεσμο ορίζοντα οι καταναλωτές δύνανται να αγοράζουν λιγότερα αγαθά και υπηρεσίες, ενώ μια υπερβολικά ανοδική προσαρμογή του εισοδήματος κινδυνεύει να δημιουργήσει ένα ατέρμονο σπιράλ με βάση το οποίο οι αυξήσεις των τιμών θα συνεχίζονται και στο μέλλον.

Η τρέχουσα συναίνεση πολλών λαμπρών εγκεφάλων οι οποίοι συζητούν και αναλύουν αυτά τα ζητήματα φαίνεται να είναι ότι το σπιράλ δεν θα ξετυλιχθεί και ο πληθωρισμός θα καταλαγιάσει σύντομα.

Νομίζω ότι αυτό είναι μάλλον σωστό, αν και δεν θα εξέφραζα μεγάλη σιγουριά γι’ αυτό, δεδομένου ότι η συναινετική θέση των αναλυτών γενικά υποτίμησε το πόσο άσχημα θα εξελισσόταν ο πληθωρισμός φέτος. Ενώ περιμένουμε να μάθουμε τι θα κάνει ο πληθωρισμός στο μέλλον, είναι αναμφισβήτητο ότι τα πράγματα κοστίζουν περισσότερο σήμερα – κι αυτό δεν είναι καθόλου διασκεδαστικό.

ΠΗΓΗ BLOOMBERG

 

Ακολουθήστε το στο Google News και μάθετε πρώτοι όλες τις ειδήσεις.