Την προηγούμενη εβδομάδα το υπουργείο Δικαιοσύνης των ΗΠΑ υπέβαλε αγωγή για παραβίαση αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας εναντίον της Google, η οποία ξεκίνησε ως ερευνητικό project κολεγιόπαιδων στα τέλη της δεκαετίας του 1990 και πλέον συγκεντρώνει έσοδα 100 δισ. δολαρίων ετησίως που παράγουν υψηλά κέρδη. Οι κατηγορίες είναι ισχυρές και πολλές, αλλά οι επιδιωκόμενες λύσεις είναι λίγες και ασαφείς.
Το υπουργείο Δικαιοσύνης και οι ενάγοντές του, οι οποίοι είναι γενικοί εισαγγελείς, ζητούν από το ομοσπονδιακό περιφερειακό δικαστήριο της Κολούμπια να αποφασίσει εάν η Google ενήργησε παράνομα και να διατάξει αντιανταγωνιστική συμπεριφορά. Είναι μια λύση, αλλά ασαφής. Οι επιδιορθώσεις που αναζητούνται είναι ακόμη πιο ασαφείς. Η αγωγή ζητά “διαρθρωτική ανακούφιση, όπως απαιτείται για να θεραπεύσει τυχόν ζημία στον ανταγωνισμό” και “οποιαδήποτε άλλη προκαταρκτική ή μόνιμη ανακούφιση που κρίνεται απαραίτητη για την αποκατάσταση των ανταγωνιστικών συνθηκών”.
Σήμερα, εκατομμύρια Αμερικανοί στηρίζονται στο ίντερνετ και τις διαδικτυακές πλατφόρμες για την καθημερινή τους ζωή. Ο ανταγωνισμός σε αυτόν τον κλάδο είναι ζωτικής σημασίας, γι’ αυτό και η τελευταία αυτή πρόκληση εναντίον της Google -την πύλη του Διαδικτύου- για παραβίαση των αντιμονοπωλιακών νόμων “είναι μια μνημειώδης υπόθεση τόσο για το υπουργείο Δικαιοσύνης όσο και για τον αμερικανικό λαό”, δήλωσε ο γενικός εισαγγελέας William Barr. “Από όταν ανέλαβα, έδωσα προτεραιότητα στο να ελεγχθούν από το υπουργείο οι κορυφαίες πλατφόρμες στην αγορά για να διασφαλιστεί ότι οι τεχνολογικοί μας κλάδοι θα παραμείνουν ανταγωνιστικοί. Αυτή η αγωγή χτυπά στην καρδιά της επιρροής της Google στο Διαδίκτυο για εκατομμύρια Αμερικανούς καταναλωτές, διαφημιστές, μικρές επιχειρήσεις και επιχειρηματίες που βλέπουν ένα παράνομο μονοπώλιο”.
“Όπως και με τις ιστορικές αντιμονοπωλιακές ενέργειές του εναντίον της AT&T το 1974 και της Microsoft το 1998, το υπουργείο θέτει ξανά σε εφαρμογή τον νόμο Sherman Act για να αποκαταστήσει τον ρόλο του ανταγωνισμού και να ανοίξει την πόρτα στο επόμενο κύμα καινοτομίας – αυτήν τη φορά στις ζωτικές ψηφιακές αγορές”, επισήμανε ο αναπληρωτής γενικός εισαγγελέας Jeffrey A. Rosen.
Ως μία από τις πολυτιμότερες εταιρείες του πλανήτη με κεφαλαιοποίηση 1 τρισ. δολαρίων, η Google έχει το μονοπώλιο του “gatekeeper” του Διαδικτύου για δισεκατομμύρια χρήστες και αμέτρητους διαφημιζόμενους παγκοσμίως. Για χρόνια, η Google αντιπροσώπευε σχεδόν το 90% όλων των ερωτημάτων αναζήτησης στις Ηνωμένες Πολιτείες και χρησιμοποιούσε μονοπωλιακές τακτικές για τη διατήρηση και επέκταση της κυριαρχίας της στην αναζήτηση και στη διαφήμιση αναζήτησης.
Όπως αναφέρεται στην καταγγελία, η Google έχει συνάψει μια σειρά συμφωνιών αποκλειστικότητας που όλες μαζί “κλειδώνουν” τις βασικές διόδους μέσω των οποίων οι χρήστες έχουν πρόσβαση σε μηχανές αναζήτησης και, ως εκ τούτου, στο Διαδίκτυο. Και το επιτυγχάνει αυτό απαιτώντας το Google να αποτελεί την προκαθορισμένη προεπιλεγμένη γενική μηχανή αναζήτησης σε δισεκατομμύρια συσκευές κινητών τηλεφώνων και υπολογιστές σε όλο τον κόσμο ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, απαγορεύει την προεγκατάσταση ενός ανταγωνιστή.
Πρέπει να διαβάσει κανείς πίσω από τις γραμμές της καταγγελίας για να καταλάβει τι θέλουν οι ενάγοντες. Κατηγορούν την Google ότι συνάπτει “συμφωνίες αποκλειστικότητας” με σκοπό το “κλείδωμα των καναλιών διανομής και τον αποκλεισμό των αντιπάλων”. Επομένως, η παρεμπόδιση τέτοιων συμφωνιών θα ήταν ενδεχομένως το είδος της διαρθρωτικής ανακούφισης που αναζητά η κυβέρνηση. Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η κυβέρνηση θέλει να διασπάσει την Google σε μικρότερες Google με τον τρόπο που διαίρεσε την AT&T σε μια εταιρεία κλήσεων μεγάλων αποστάσεων και επτά τοπικές εταιρείες τηλεφωνίας (Baby Bells).
Η καταγγελία στρέφει έξυπνα τα λόγια της Google εναντίον της. Επισημαίνει ότι πριν από σχεδόν 20 χρόνια, το Εφετείο DC Circuit διαπίστωσε ότι η Microsoft Corp. είχε απαιτήσει status προεπιλογής, ενώ είχε κάνει το λογισμικό της με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί να διαγραφεί από τις συσκευές. “Η Google είχε ισχυριστεί τότε ότι οι πρακτικές της Microsoft ήταν αντι-ανταγωνιστικές. Και όμως, τώρα, ακολουθεί το ίδιο εγχειρίδιο για να διατηρήσει τα δικά της μονοπώλια”.
Ο Gerrit de Vynck του Bloomberg έγραψε νωρίτερα αυτό τον μήνα ότι οι δικηγόροι της μητρικής της Google, Alphabet, είναι πιθανό να ακολουθήσουν μια δοκιμασμένη στρατηγική: να ισχυριστούν ότι η Google δεν είναι στην πραγματικότητα κυρίαρχη. Και έτσι έγινε. Η Google σχολίασε ότι η αγωγή του υπουργείου Δικαιοσύνης των ΗΠΑ για παραβίαση της αντιμονοπωλιακής νομοθεσίας, αν και φιλόδοξη ως προς τις κατηγορίες, δεν μπορεί να αποδείξει ότι η εταιρεία συνιστά επικίνδυνο μονοπώλιο.
“Η αγωγή από το υπουργείο Δικαιοσύνης είναι βαθιά προβληματική και στερείται έγκυρων επιχειρημάτων”, έγραψε ο Kent Walker, αντιπρόεδρος της Google, σε ανάρτηση στο επίσημο blog της εταιρείας αμέσως μετά την υποβολή της αγωγής. Προειδοποίησε, μάλιστα, πως οι χρήστες θα αποκτούν πιο δύσκολα πρόσβαση σε καλύτερα εργαλεία αναζήτησης αν η κυβέρνηση κερδίσει την υπόθεση.
“Ο αμερικανικός νόμος περί ανταγωνισμού σχεδιάστηκε για να προάγει την καινοτομία και να βοηθά τους καταναλωτές, όχι για να προσαρμόζει την αγορά προς όφελος συγκεκριμένων ανταγωνιστών και να καθιστά δυσκολότερο για τον κόσμο να απολαμβάνει τις υπηρεσίες που θέλει”, εξήγησε και πρόσθεσε: “Οι χρήστες χρησιμοποιούν το Google επειδή το επιλέγουν, όχι επειδή είναι αναγκασμένοι ή επειδή δεν μπορούν να βρουν εναλλακτικές λύσεις”.
